Zoekresultaten

Het nieuwste containerschip Seaford markeert een belangrijke stap voorwaarts in het verduurzamen van de binnenvaart. Gebouwd op de Haitong Shipyard in China en naar Rotterdam vervoerd via een afzinkbaar zeeschip, werd de afbouw van het schip voltooid bij scheepswerf Dolderman in Dordrecht. De Seaford op zijn eerste vaart. De Seaford heeft een capaciteit van meer dan 600 TEU en kan tot 9.000 ton vracht vervoeren. Het vaart met hybride Stage 5 dieselmotoren die volledig op biodiesel kunnen draaien, en beschikt over ingebouwde accu's voor emissievrije manoeuvres. De accu’s kunnen ook 100 reefercontainers voorzien van stroom. Het W-PROP powermanagement van Werkina is de basis van de elektrische installatie. Dankzij de innovatieve techniek kan de Seaford tot wel vijf uur lang volledig CO2-neutraal opereren, wat aanzienlijk bijdraagt aan het verminderen van de ecologische impact.

De onderste verdieping van deze machinekamer is een ongelooflijke wirwar van leidingen en machines. Niet veel elektro hier, zult u denken. Dat klopt, dat staat een verdieping hoger, want al deze installaties worden wel elektrisch aangestuurd. Vandaar een soort van kastenplein hier direct boven, waar de schakelpanelen staan opgesteld als boekenkasten in een krappe bibliotheek. Een 'uitdagend project' kun je dit wel noemen. Wat deze machinekamer onder andere zo vol maakt, is de dubbele energievoorziening. Dit passagiersschip is diesel-elektrisch aangedreven, dus e-motoren op de propellers, dieselgeneratoren erachter voor de stroomvoorziening. Al jaren een bewezen methode om een schip met minimale uitstoot en maximale brandstofefficiëntie rond te laten varen. Echter, steden als Amsterdam laten alleen nog rivercruisers toe die volledig emissieloos aangemeerd zijn. Om dat te bereiken is een batterijenpakket aan boord waarmee de generatoren een tijdje uitgezet kunnen worden. Genoeg om dit 135 meter lange schip zonder enige uitstoot in de stad te laten verblijven en alle voorzieningen aan boord te laten functioneren. Klinkt eenvoudig, maar in die grijze kasten in de machinekamer gebeurt heel veel om vraag en aanbod van vermogen op elkaar af te stemmen. De inbedrijfstellers zijn deze periode elke dag aan boord om zoveel mogelijk deelprojecten voor te bereiden, en elke avond om ze te testen en inbedrijf te stellen. Inmiddels heeft Werkina flink opgeschaald om de deadlines te halen. Een team van zo'n twintig collega's maakt nu volle dagen aan boord. De andere onderaannemers zijn ook nog druk bezig met het afronden van hun werkzaamheden. Timmerlieden, stukadoors, ijzerwerkers en leveranciers die zelf hun apparatuur plaatsen. Het coördineren van al deze verschillende werkzaamheden is een taak die permanent aandacht vraagt. Veel korte overlegjes, elk project opknippen in deelprojecten, klaarmaken wat klaargemaakt kan worden. Zo werkt iedereen om elkaar heen. Over twee weken staat de technische proefvaart gepland.

Het is deze schipper overkomen, midden op de rivier! Het van oorsprong Roemeense schip was niet uitgerust met een brandalarm en de sprinkler kon deze brand niet de baas. Gevolg: de hele machinekamer in lichterlaaie. Toen het schip weer aan de kant lag kon de schade opgemaakt worden. Werkelijk alles was verbrand, dan wel gesmolten. Drie van de vier bovengelegen woonvertrekken eveneens. Voor onze servicemonteurs Sebas en Ewoud een mooie uitdaging. De schoonmaakploeg wist in twee weken knap werk te leveren, want alles was pikzwart geblakerd. Daarna is alle bedrading en apparatuur verwijderd en opnieuw aangelegd. Een mooie gelegenheid om meteen wat verbeteringen en updates uit te voeren, bijvoorbeeld aan het brandmeldsysteem en de intercom. Een flinke klus, waar Sebas en Ewoud ondersteuning bij krijgen van een Spaanse en een Bulgaarse inleenkracht. Samen met de Gentse motormonteurs van ABC en de Duitse schippers maakt het een internationaal gezelschap waarbij diverse talen door elkaar heenlopen. Sebas is een ervaren servicemonteur die veel kennis overdraagt aan Ewoud, die sinds vorig jaar in dienst is bij Werkina. Daarvoor werkte hij als installatie- en servicemonteur met glassnijmachines. Na verloop van tijd bleek dat technisch weinig uitdagend. Bij Werkina voelt hij zich beter op zijn plek. Veel verschillende situaties en veel uiteenlopende apparatuur. Hoe hij zich dat allemaal eigen maakt? Thuis klapt hij zijn laptop open en logt in op de server van de zaak. Daar leest hij de handleidingen door van de apparatuur die hij overdag in handen heeft. Zijn leercurve is best steil, stelt hij met tevredenheid vast. “Dit is wat ik wil.” Het project opdeze tanker nadert na enkele maanden zijn voltooiing. Dan kan het zijn tochten over de Europese binnenwateren hervatten alsof er niets gebeurd is.

Enkele weken geleden is de bouw gestart van de Amadeus Nova, een passagiersschip dat meebeweegt met een tijd waarin om vergroening gevraagd wordt. Voor de aandrijving heeft het namelijk 4 elektrische Veth L-drives aan boord, die op hun beurt worden aangedreven door vier efficiënte generatoren. Plus een flink pak batterijen. Daarmee kan het schip stil en met een minimale uitstoot een stad binnenvaren en er verblijven, een nadrukkelijke wens van veel stadsbesturen. Ervaring en kunde Werkina’s eigen W-PROP powermanagement beheert al het vermogen aan boord. Ons engineeringsteam bedacht dit modulaire systeem, dat voor elk project op maat gemaakt wordt. De uitdaging van de Amadeus Nova zit vooral in dat uitstootvrije verblijf in steden. Daarvoor is een kamer ingericht met een accupakket van 510 KWh. Een flink vermogen, maar naast de voortstuwingsmotoren verbruiken de 180 passagiers en 40 bemanningsleden natuurlijk ook veel energie. Die energie wordt ingenomen via de walvoeding en deels tijdens het diesel-elektrisch varen gegenereerd. De kunst is dit zo efficiënt en storingsvrij mogelijk te laten verlopen. En dat is een kwestie van ervaring en kunde, wat binnen het bedrijf in al die jaren opgebouwd is. Opstartfase Het project verkeert nog in de opstartfase. Dat biedt een interessante blik op de bekabeling die straks in al die hutten verwerkt wordt. Enorme bossen kabels in alle kleuren en diktes hangen als feestversiering uit het plafond. Maar voor het echt feest is, moet er nog wel wat gebeuren. Doorgewinterde voormannen zijn overal tegelijk bezig, want vaak moet er heel flexibel met de mensen op al die verschillende plaatsen gewerkt worden. Overal wordt gelast, gezaagd en momenteel vooral geïsoleerd. En overlegd, want hoe sluit je iedereen op elkaar aan? En naast dit schip vragen nog twee tankers om aandacht, want daar zijn ook veel monteurs aan het werk! (zie de foto's onderaan) Samenwerking De werkdruk is best hoog en de fase waarin de projecten zich bevinden vraagt veel van de mensen aan boord. De voormannen schieten er niet van in paniek, daarvoor hebben ze al te veel schepen gedaan. De focus ligt voornamelijk op het aan de gang houden van al die mensen. Veel korte gesprekjes waarbij gelukkig ook veel gelachen wordt. Buitenlandse collega’s zijn niet meer weg te denken op de Nederlandse werven. Zodoende hebben ze ook al wat woordjes Pools en Roemeens geleerd. Woorden die je niet snel in een woordenboek tegenkomt. Over een paar maanden hebben zij samen dit enorme project naar een volgend stadium getild.

Dit is de lessenaar van de GAS 95 tanker in aanbouw. Mooie groen-grijze staalbouw waar de matzwarte componenten mooi in uitkomen. Chef werkplaats Marco Verheij werkt graag met stalen lessenaars. “Daar zit lekker veel ruimte in en ik vind ze ook gewoon mooi.” Hij bestaat uit drie makkelijk te koppelen delen die elk tjokvol electronica zitten. Want er wordt nogal wat aangestuurd vanaf hier. Alleen al in het middenpaneel komen twee radarschermen, een computerscherm en meerdere cameraschermen. “Als hij straks klaar is, testen we en ontkoppelen we de drie delen. Als alles werkt gaat hij in drie delen naar het schip. Beetje afhankelijk van de situatie qua bezetting, ga ik ook wel zelf naar de nieuwbouw om hem weer in elkaar te zetten”, aldus Marco.

Allereerst door rustig te blijven. En dat doet voorman Gerrit Verhoeven, met zijn 12 jaar ervaring op de werf van Dolderman. We staan onderin het ruim van een enorme tanker van 135x17 meter. Om de paar minuten komt er iemand met een vraag. Monteurs van Werkina, maar ook onderaannemers, leveranciers en inleners. Veel vertrouwde gezichten die aan een half woord genoeg hebben. Zoals de Pool Mike. Werkt ook alweer een jaar of 10 via een uitzendorganisatie voor Werkina en is goed bekend met het werk. Uit ervaring wijst hij Gerrit soms op dingen die niet kloppen. Zo’n tweede paar ogen is heel welkom, zeker nu Gerrit er tijdelijk alleen voor staat. Volgende week is collega voorman Alex weer terug van vaderschapsverlof. Toen het aantal schepen dat tegelijk voor de kade ligt groter werd, heeft hij de taken zelf anders ingedeeld. “Met twee schepen kun je iedereen nog wel begeleiden, maar met zes wil dat niet meer. Daarom hebben we per deelproject mannen verantwoordelijk en aanspreekpunt gemaakt. Nu kan ik taken delegeren, wat mij veel tijd en rust oplevert. Elke ochtend begin ik met de materiaallijst bij te werken, inventariseren welke werkzaamheden zich in welk stadium bevinden en wat daarin de volgende stap gaat zijn. Om iedereen aan het werk te houden is het heel belangrijk om steeds een stap vooruit te kunnen denken”, zegt Gerrit. De werf van Dolderman is hagelnieuw. Een groot gebouw met ruimte voor verschillende werkplaatsen en kantoren, allemaal prachtig gedesignd als een modern hotel. De werf zelf biedt ook meer ruimte dan voorheen, wat Gerrit heeft aangegrepen om tussen de bedrijvigheid door de eigen werkplek ruimer en beter in te richten. In vier containers is de voorraad ijzer en kleinmateriaal overzichtelijk ingericht, er zijn twee werkbanken waar de vrolijke Portugees Thiago continu kabelbanen produceert, er is een kantine en natuurlijk een bureau waar Gerrit de tekeningen, besteklijsten, planning en voorraad nauwkeurig bijhoudt. De schepen bevinden zich in verschillende stadia van afbouw. Eén bijna klaar, op een andere moet nog begonnen worden. De grote drukte wordt over een aantal weken verwacht, als de afbouw van al die schepen in volle gang is. Gerrit Verhoeven en zijn collega’s zijn er klaar voor!

Een proces dat per schip verder geoptimaliseerd wordt. Projectleider Matthijs van Bochove kijkt naar een van de twee generatoren die de River Drone 3 van stroom voorzien. De opbrengst gaat de schakelkasten van het W-PROP powermanagement in, dat het verdeelt over alle systemen aan boord. Daaronder de op-afstand-besturing van Seafar, waar veel soorten electronica bij elkaar komen. Naast een stuk maatwerk software, komen daar ook aardig wat kabels aan te pas. Hoe begin je zo’n project? Van Bochove direct enthousiast: “Dat begin is eigenlijk het mooiste deel van het werk. Alle leveranciers van apparatuur leveren gedetailleerde tekeningen mee van wat hun systemen aan vermogen en bedrading nodig hebben. Op de River Drones zijn dat er een stuk of 20. Op basis daarvan maak ik een indeling. Welke kabels gaan waarheen? Waar kunnen we het best de kabelgoten neerleggen en hoe groot maken we ze? Het is belangrijk om dat nauwkeurig te doen. Kabels bijtrekken kan wel maar is niet altijd eenvoudig. En teveel kabels leggen, daar houd ik niet van. Gewoon precies genoeg, met eventueel iets extra’s met het oog op toekomstige uitbreidingen.” De krachtige, elektrische Equadrive-voortstuwingsmotoren staan dicht achter de generatoren, maar de boegschroeven voorin trekken ook flink wat vermogen. Dus lopen er vuistdikke kabels van noord naar zuid door lange buizen. Die schuif je er niet zomaar doorheen. Een speciale lier levert 1000 kg trekkracht, voldoende om zo'n dikke jongen over een afstand van 90 meter plus nog een meter of 20 extra, door zo’n buis te trekken. “Het is zaak er vroeg bij te zijn, als zo’n casco wordt aangeleverd”, zegt Van Bochove. “Liefst voordat andere installateurs hun spullen aan boord brengen, zijn wij er al doorheen geweest. Met een man of zes kun je veel doen in korte tijd. Doorgaans met twee of drie Hollanders die vier á vijf Roemenen en Polen aansturen. Dat zijn goede werkers, maar soms wat passief. Je moet ze aan de gang houden. Sommige dagen gaan vrijwel volledig op aan het managen van alle deelprojecten aan boord. Dat maakt mijn baan wel interessant en gevarieerd.” Overal lopen nog schilders, vloerenleggers en interieurbouwers, maar over twee weken wordt het schip al opgeleverd. Van Bochove staat zelf ook nog wel eens versteld van hoeveel werk er in korte tijd verzet wordt. Werkina is met vier man aanwezig. De ‘3’ is bijna klaar, de ‘4’ schiet ook al op. Binnenkort komen de ‘5’ en ‘6’ naar de werf van Asto in Raamsdonksveer, waar ze verder afgebouwd worden. Het is een uniek project, tien identieke schepen installeren. Per schip weten we het proces weer iets verder te optimaliseren. Straks varen de River Drones met 3 tot 5 matrozen over het Albert kanaal in België. Zónder kapitein, die zit in het Control Center in Antwerpen.

Schepen zonder kapitein aan boord, dat is wat de River Drones zijn. De besturing gebeurt vanaf de wal, door ervaren schippers die alleen ‘aan boord’ zijn als de schepen daadwerkelijk varen. Straks, na een uitvoerig test- en evaluatieprogramma, zullen er alleen nog matrozen aan boord zijn, die zorgen voor het afmeren, ontmeren en begeleiden bij sluispassages. Samen met een aantal andere innovaties, maakt dit de schepen super efficiënt en voorbereid op elke denkbare ontwikkeling in de markt. Werkina’s W-PROP Powermanagement beheert aan boord van de River Drones alle electriciteit, inclusief de twee innovatieve Equadrive voortstuwingen en boegschroeven. Het vermogen komt uit twee Stage V generatoren, die naar behoefte in- en uitgeschakeld worden en zodoende flink op uitstoot besparen. De meeste innovatieve kracht zit in de besturing op afstand. In close harmony met Seafar installeert Werkina de apparatuur die dit mogelijk maakt. Om alle componenten aan boord foutloos samen te laten werken, is maatwerk software ontwikkeld. Daar is veel tijd en expertise in gestopt. Voordat een schip de vaart in kan, moeten alle denkbare scenario’s aan boord doorlopen worden. Per situatie zoeken wij naar de optimale balans in de energiehuishouding. En natuurlijk het voorkomen van storingen. De River Drones zijn voor Werkina een mooi project waarin de technici zich kunnen uitleven en profileren.

In een schip als de Amadeus Riva ligt heel wat kabelwerk, kilometers! Alleen aan netwerkkabel is al zo’n 12 tot 14 kilometer verwerkt. Alle overige bekabeling een veelvoud hiervan. Voorman van het eerste uur Erik van der Meijden vertelt hoe dat aangepakt wordt. Met 6 man kruipen ze onderin het schip en geven de kabels aan elkaar door. Dat scheelt veel heen en weer kruipen. Na een week of twee liggen grofweg alle kabels op hun plaats, vaak al voordat dat alle apparatuur exact is geplaatst. “Aan de bekabeling besteden wij bijzondere aandacht. Ook onderin het schip, in de technische ruimte waar doorgaans alleen monteurs komen, leggen wij de kabels netjes recht naast elkaar. De bochten waarmee ze de ruimtes inkomen leggen we mooi strak en gelijkmatig, met tie-rips op regelmatige afstand. Dat is óók kwaliteit. Kwaliteit in het aanleggen van bekabeling. Daar onderscheiden wij ons in en stellen we eer in ons werk.” In juli of augustus vertrekt Erik weer naar Servië met een van zijn collega's. Daar worden de voorbereidingen voor het volgende schip getroffen, kabelgoten en -doorvoeren als de dekken nog leeg zijn. De eerste contacten voor aanbestedingen heeft hij al gelegd.“Dit nieuwe schip gaat elektrisch varen en krijgt naast generatoren ook een batterijen pakket aan boord. Dat wordt echt weer een mooi project”, aldus Erik. Wordt vervolgd.

De Ocean Diva is een typisch voorbeeld van Werkina’s innovatiekracht en -durf. Een volledig elektrisch evenementenschip vol hospitality en entertainmentstechniek. Hiervan is er geen tweede. Zo’n project moet je durven aan te gaan. 2.100 KWh aan power in de batterijen, dat efficient en vooral storingsvrij over al die systemen verdeeld moet worden. W-PROP is het managementsysteem die dat mogelijk maakt. Al het vermogen komt uit batterijen, die verrassend compact in twee beschermde kamers opgeslagen staan. De 750 volt die daar uitkomt gaan door zware koperen rails de frequentieregelaars in. Het W-PROP verdeelt het vermogen naar alle energieverbruikers aan boord. En dat zijn er nogal wat, in alle denkbare voltages. Om te beginnen natuurlijk de twee aandrijfmotoren, waarmee het schip 3,5 tot 5 uur kan varen. Een schip dat honderden mensen aan boord heeft, heeft een flink klimaatsysteem, een grote toiletruimte, ontelbare LED’s, twee giga-TV-schermen, een enorm sound system, een lichtinstallatie, diverse barren, een grote keuken met dito koelruimtes, maar ook een waterzuiveringsinstallatie, een uitschuifbaar zwemplateau met boot, twee portaalkranen (om pallets bevoorrading aan boord te zetten) en overal schuifdeuren. Engineer Marty Vos van Werkina legt de laatste hand aan het fine-tunen. De inbedrijfstelling verloopt in fases en is bijna voltooit. Aan boord van zo’n uitzonderlijk schip is het opzetten en het uitwerken van de software iets waar hij zichtbaar genoegen aan ontleent. Waar begin je als je een alles-omvattend systeem moet inrichten? Marty Vos: “Eerst ga je in overleg met de klant en met leveranciers. Wat zijn de wensen, hoe kijken fabrikanten van apparatuur daar tegen aan. Dan begin je met de grootste verbruikers aan boord. Vervolgens pas je alle andere systemen in. Een boegschroef kan veel vermogen wegnemen uit het systeem, waar haal je dat vandaan? En wat als tegelijk het klimaatsysteem aanslaat? Zo stem je aanvoer en afname van vermogen op elkaar af volgens het ‘als dit, dan dat’-principe, op zoek naar balans in het systeem. In het begin is het een kwestie van gevoel en ervaring. Dit heeft ongeveer zoveel nodig, en dat vraagt zoveel. Dan kijk je wat er in de praktijk gebeurt. Theoretisch modellen blijken dan soms niet zoveel waard.” De proefvaart is het moment waarop alles samenkomt. Marty Vos positioneert zich dan met zijn laptop niet in de stuurhut, maar in de machinekamer. “Daar hoor ik alles in- en uitschakelen, maar ook het kreunen als er veel gevraagd wordt. Dan weet ik dat ik bepaalde curves moet bijstellen. Zo’n proces moet je niet overhaasten. Het liefst blijf ik net zolang aan boord tot alles 100% in balans is onder alle denkbare situaties. Mijn collega’s creëren extra tijd en mogelijkheden voor mij door hun vakkundige aanleg van de installaties aan boord. Dit is iets wat vaak onderschat wordt. We doen het samen, en software kan nu eenmaal niets zonder deugdelijk aangebrachte hardware.” De Ocean Diva heeft straks haar eigen plek aan de oevers van de Thames. Het zal een bijzondere ervaring zijn om hier straks gast te zijn, zeker als de trossen los gaan en het schip door de metropool vaart. Na een rondvaart gaat de walvoeding er in en neemt het schip in een uur of drie weer 2.100 KWh aan boord, genoeg voor het volgende evenement.